THƠ VỀ NGHỀ THÊU

Đem nét Huế lên cao nguyên
Thêu mù sương tặng non thiêng đại ngàn
Ngón tay khuê các ngọc vàng
Hóa văn biến tấu cung đàn quê hương

--------------

Chăm nom cái đẹp là nghề ?

Vẽ mây khói, thêu tranh quê bốn mùa

Lỡ yêu bản sắc nghìn xưa

Lấy tâm làm áo gió mưa thắm màu

--------------
Một tay thêu tháng thêu năm
Tay kia kéo mãi vướng trăng đỉnh đầu
Thêu còn bóng lạc, bóng sầu
Mình còn tình nghĩa mai sau hẳn bàn

--------------

Cây kim sợi chỉ bao năm

Mẹ dạy từ thuở còn nằm trong nôi

Ước gì thêu được bài thơ

Cây đa, bến cũ, con đò còn đưa

--------------

Lá vàng còn nuối sương trời
Đất khô còn nứt mấy chồi cỏ non
Thượng huyền trăng cố thêu tròn
Câu thơ kén chỉ vị ngon ấm trà
--------------
Thêu không cần chiêu thức
Hành thơ giữa hư vô
Thêu không cần nội lực
Vẫn xuyên suốt hai bờ

--------------

Sương mù thêu nên tranh

Suối chim hòa tấu nhạc

Ai đi thành tĩnh vật

Ai cười thành trăng xanh

--------------

Thêu hoa tĩnh tại khe sâu
Thêu hoa chót núi ngâm câu thanh nhàn
Tri kỷ lạc bước tìm sang
Nhặt hương trong gió chút nhàn chút vui
--------------
Thêu đốm lửa ở lòng khe
Cháy bùng con nước đi về hạo nhiên
Lá xanh ngủ giữa thung triền
Sáng nay thức dậy một miền cố tri
--------------
Chút lãng mạn của mây trời
Giữa hư không thêu một đời phiêu du
Chút lãng mạn của mùa thu
Giữa chiêm bao, thêu sương mù lòng ta

--------------

Thêu năm thêu tuổi thêu ngày
Cả đời gộp lại chút đầy, chút hao
Chút niềm nỗi, chút trăng sao
Cộng trừ còn lại, ai nào là ta
--------------
Bàn tay em nét dung hồng
Thếp hương liếp lụa, thơm nồng tranh thơ
Hôm qua con cá tình cờ
Dòng xanh thả mộng giấc mơ cội nguồn

--------------

Ngồi thêu chữ giữa khói mây
Ngẩn ngơ sương trắng lay bay rừng chiều
Chim trời rớt hạt cô liêu
Mới hay câu chữ nghiêng xiêu bóng mình!

--------------

Thêu mộng trên non thả gió bay
Thêu thơ bên biển tặng cho mây
Thân ta sương khói phiêu bồng cõi
Biết dính vào đâu giữa chốn này
--------------

Đầu năm nhặt cỏ vườn trăng
Thêu thơ quán đạo mầm non nhú chồi
Xanh non màu mắt xuân vui
Thêu tâm vừa chạm đất trời nhẹ rung
--------------
Từ ngày thêu lửa thêu non
Đốt kinh soi chỉ lối mòn mù sương
Nhen tim ấm áp khu vườn
Đồi đông hạo khí, tùng vươn nhánh tùng

--------------

Độ ấy lá vàng không chín lắm

Mà tơ trời nhả sợi giữa khung thêu

Ta đứng lặng, nghe hồn về thiên cổ

Lịm, rất sâu, sương giáng hạ mơ màng!

--------------

Thêu hoa hoa nở bốn mùa

Thêu mây nghe thoảng gió lùa ngàn khơi

Ô hay! Tiên đọa cõi đời

Cây kim sợi chỉ nói lời trùng dương

--------------

Thêu chơi một cành hoa khói

Đêm về thấy núi mong manh

Thêu thêm giọt sương ngơ ngác

Xuân về tranh đẹp hơn tranh

--------------

Thêu chữ ngàn sương, sương lại thực

Lòng đầy ba cõi hóa hư không!

Buông tay ngẫm thẹn tình trăng nước

Thêu chữ ngàn sương để cỏ bồng!

--------------

Kim cong cứu độ hai phần

Chúng sinh thì nhẹ người thân nặng đòn

Vai nghiêng kim lệch đã mòn

Bốn bề kim gãy nửa còn nửa không

--------------

Còng lưng thêu nặng tuổi già

Còn thêu trần cảnh trăm hoa sớm tàn

Ngước lên cảm lá xanh ngàn

Nhìn quanh tri kỷ cánh vàng xao mây

--------------

Thêu sương mù lợp mái tranh

Thêu vầng trăng khuyết treo gian phía ngoài

Câu thơ nhặt chỉ mây trời

Thêu hoa vay tạm tiếng lời suối chim

--------------

Em thêu mô đất hôm qua

Thêu lui lại vấp kéo ra bực mình

Ngồi thêu thấy xác khinh linh

Thấy hồn khóa cửa thất tình buồn hiu

--------------

Em thêu chiếc lá nhân tình

Nghề thêu hóa nghiệp trang kinh lòng đời

Em thêu chim hót non vời

Vọng vào sa mạc tiếng lời hắt hiu

--------------

Quên thơ quên chữ thế lại hay

Trắng tâm trắng chỉ thêu đêm ngày

Thêu bao nhiêu chữ trăng tìm đọc

Và thêu và trăng lẫn lộn hoài

--------------

Thung dung thêu chữ tìm trăng

Đã vừa hoa giáp sông Hằng tót chơi

Lĩnh cao sương tuyết kiện lời

Mom sông chợ nói quán cười thản như

--------------

Bức tranh chỉ gấm cao sang,

Phải vầng trăng mẹ bốn ngàn lung linh?

Thương thương Mỹ Đức nhân sinh

Kết nên hồn Việt nghĩa tình sắt son!

--------------

Nết na kim chỉ thêu thùa,

Nét hoa, nét lá bốn mùa thảnh thơi;

Gìn hương giữ sắc cho đời,

XQ Cổ Độ nụ cười hương quê!

--------------

Đài hoa em kết hòa bình

Tranh thêu tay, dệt lời kinh nhiệm màu

--------------

Một kiếp làm người không đi cũng mỏi

Chữ “nhân thường” thêu mãi vẫn run tay

Môi bập bẹ sự lời mình lầm lỗi

Làm sao đương những đại sự cao dày.

--------------

Bàn tay dệt chuyện vui buồn

Chim từ biển đến gởi hồn quanh đây

Bi hùng trang sử hao gầy

Hóa văn huyền thoại tiếp mây phố phường

--------------

Chợ triền lắm bụi không em

Áo thêu đi giữa mấy miền mù sa

Áo thêu con chữ nở hoa

Hồi xưa trăng cũ nắng tà lắt lay

--------------

ĐÊM CÓ MA SỬ QUÁN

Nhè nhẹ có ai mở cửa

Bước vào bên cạnh khung thêu

Chỉ chi lật nghe rào rạt

Tắt đèn rồi lại đi mô?

--------------

TRƯA SỬ QUÁN

Nắng giữa trưa trong veo

Thương con mèo rình bắt

Chiếc áo vàng thợ thêu.

--------------

TIÊN NỮ BÉ DẠI

Em đến đây khi tóc còn xanh lắm

Dáng tiểu thơ tháp bút, nở tay ngà

Mắt thúy trúc vẫn chưa vương trần lụy

Bởi yêu đời? Hay yêu nghề thiết tha?

Em ở đây cần lao ngày hai buổi

Cơm qua lòng rau muối khổ không em

Vẫn biết đấy chị em là tình nghĩa!

Nhưng đào hồng vẫn ngại nỗi gió sương

Thu ngủ muộn khung thêu quên khép lại

Em không nói vì đất nào nói được!

Em không cười vì nhân thế chẳng gì vui!

-------------------

Đầy vơi

con nước long lanh

Đục trong cát vỡ,

thêu tranh lòng người

Khói sương,

dải lụa bên trời

Hương cau, hương bưởi

dệt lời mẹ ru

-------------------

Mơ màng

dòng chảy đầy vơi

Len vào hưng phế,

nỗi đời chiêm bao

Vẽ thêu

mộng ước xưa nào

Nét hoa, sắc lá

mời chào nghệ nhân.

-------------------

Hoa cỏ ngàn phương gió thoảng về

Gác thêu lãng đãng mây sơn khê

Lời thơ tịch mặc hương quyện chỉ

Ý đạo an nhiên nguyệt khởi đề

-------------------

Nghề thêu nên kiếp con tằm

Thì xin kim chỉ chút duyên bạc đầu

Tri âm nếu có tìm nhau

Chén trà bên dậu hương cau cuối vườn

-------------------

NHỮNG BÀI THƠ

VỀ NGHỆ THUẬT THÊU TRANH CHÂN DUNG

Dáng dấp người, nghìn trùng sương bạc

Nét phong trần, mặc áo chiều phai

Ngày trở lại thân gầy kiếp hạc

Rưng lệ thầm khôn tỏ cùng ai!

(Gặp lại khách hàng thêu chân dung)

----------------------- 

Ngắm xem tưởng thật tưởng hư

Toát phong cách hiện tâm tư con người

Tài hoa chẳng đổi vàng mười

Nét văn thiện mỹ cho đời vui hơn

------------------

Ngón tay kim chỉ dịu dàng

Hóa màu sắc biển dung nhan thần kỳ

Thời gian có đến có  đi

Tài hoa xuân ấy còn ghi chữ hồng

---------------------

“Đi tìm bất tử giữa đời

Thấy hoa bất tử muốn cười lại thương

Nếu em phụng hiến chơn thường

Làm phù dung nở chiều sương lại tàn”

----------------

Tình qua trăm bến ngóng thuyền

Vác chung một đãy nợ duyên đời này

Sợi tơ mỏng mảnh, lạ thay!

Lại se chỉ thắm buộc tay nhân hoàn!

-----------------------

Gặp lại trăm năm một nụ cười

Tình bằng con nước thoáng xa khơi

Hư không ai thêu mây tiền kiếp

Để bóng ưu tư phủ giữa đời

--------------------

Sợi chỉ chẻ vô công

Chẳng thể thấy chân không

Tìm đốm hoa mà dệt,

Có sạch được trần hồng?

-------------------------

Mất cha tắt ngọn nến thờ

Bài văn thiếu lực, câu thơ loạn vần

Mẹ, con – mây nổi đường trần

Bóng dài côi cút, dấu chân lạc đề!

(Kỷ niệm  thêu chân dung thờ cha

của những người con là khách hàng)

-------------------

Đêm thêu hình ai lên tường

Bóng người xa lạ như vương như lìa

Đã ngồi suốt một kiếp kia

Và bây giờ nữa râu ria chắp hoài

Trăng hiên rụng hạt sương mai

Vớt lên thấy một hình hài đã quen

Quê hương, sử lịch, nói tên

Bức tranh thiên địa một miền cỏ hoa!

--------------------------------------------

THƠ VỀ KHU VƯỜN TÂM TƯỞNG CỦA THỢ THÊU

Sáng tạo và cô liêu

Sáng chim bay đi - tối tìm về để ngủ

Trời thì lúc nắng - lúc mưa

Thời tiết bốn mùa thay nhau chuyển đổi

Đã cũ rồi, câu chuyện ngàn năm

------------------------

Khu vườn Tâm Tưởng của cô thợ thêu còn là nơi mà:

Chỉ có ánh nắng buổi sáng

Và sương mù đêm

Thỉnh thoảng có trăng

Lại tỏ ra người tri kỷ

--------------------

Khu vườn Tâm Tưởng cũng là nơi người thợ thêu lớn tuổi thường chống gậy đến đây

Cô thợ thêu

khi tuổi tác chống gậy đứng trong đêm

nhìn qua tháng năm

sẽ thấy những khu đồi - thung lũng Đà Lạt

những con đường và khá nhiều lối rẽ trong thành phố này

những người mình thương những người mình ghét

được và mất - thành và bại

khổ và vui… những cái mình cho đi

và những điều mình cảm nhận

sẽ là vô nghĩa nếu đọng thành ký ức

-----------------------------

Trên chiếc cầu Du Ca trong khu vườn Tâm Tưởng của người thợ thêu là nơi có cô thợ thêu sống trong Ngọc Khuê Đường

Đi giữa khuya khoắt của nhân sinh

Đếm bóng mình, một thành 2, 2 thành 4

Và đi bằng nhịp điệu của nhạc Trịnh Công Sơn

 7- 8 – 9 – 10 rồi nó vỡ ra

do trái tim mình không yên ổn

Em lại muốn du ca - hát lên

Và muốn gieo ươm những hạt lửa

Và mỉm cười với hoạn nạn và khổ đau

---------------------------

Khu vườn Tâm Tưởng còn là nơi:

Có bậc cầu thang nhỏ bé

Vài người khách gió sương đã mỏi

Đến ngồi tâm sự với hoang vu

Không có ai mời trà

Vườn tri kỷ với cô liêu

Chỉ lắng nghe từng giây từng phút

Và từng hơi thở

Buồn vui

Sống với hư vô

Cứ ngỡ hư vô là người Tri Kỷ

-------------------

BÀI THƠ CÔ GÁI TÌM KINH

Có nàng thêu lá tìm kinh

Vỡ ra bên nớ lại nảy tình bên kia.

Ô hay! Dăm bảy chia lìa,

Cũng tròn vành vạnh sớm khuya thế thì

Rồi nàng bỏ bóng nàng đi

Lòng bay xuống thấp sá gì sầu cao

Chim mù sa sóng nhạc nào

Vọng lênh đênh gió thì thào trước sau.

-------------------

Tôi tìm em

Tìm xuân, rơi từng dấu chân ngơ ngác

Bụi xa mờ, hoa đốm nhảy lăng xăng

Tôi tìm em

cô đơn khung thêu trắng

dõi đường trần

bóng nhỏ, cánh hoa xao

 

Tôi tìm em

Giữa dòng người xa lạ

Xuân ngây thơ

Nụ chất phác hồn nhiên

Đã khô héo tự lòng đời sa mạc

Cỏ hoa sầu

Nắng lửa cháy cao nguyên

 

Tôi tìm em

Trái tim xuân nguyên vẹn

Nét thật thà

Mắt tròn sáng sương trong

Bôn ba miền hoang mạc

Tóc bạc dặm cầu

Rơi rớt sợi phù vân

 

Tôi tìm em

Hiu hắt mấy thu sương

Loại thông nhỏ ốm gầy

cành đa già run rẩy

sóm xuân kia thác nở một mùi hương

-------------------

Là phụ nữ,

tôi trở về với kim chỉ

Giỏi thêu thùa

và may áo trẻ thơ

Tôi hát vì tình yêu

ru vì tình mẹ

Ôi hạnh phúc

ngoài cửa sổ trăng tròn !

-------------------------

GOM CẢ TRỜI ĐẤT VÀO KHUNG LỤA

(Tặng anh chị Võ Văn Quân, Hoàng Thị Xuân

  và những nghệ sỹ, nghệ nhân XQ)

 

Tay thiếu nữ thêu những chùm hoa thiếu nữ

Đàn ong bay, mang phấn đến trăm miền.

Gom cả trời đất vào khung lụa.

Đất Việt nghìn năm, hoa bốn mùa.

                             Trần Chấn Uy

-------------------------

XUÂN NHẬT TỨC SỰ

(tức cảnh ngày xuân)

Nhị bát giai nhân thích tú trì,

Tử kinh hoa hạ chuyển hoàng ly.

Khả liên vô hạn thương xuân ý,

Tận tại đình châm bất ngữ thì.

Huyền Quang thiền sư (1254-1334)

Tạm dịch:

Ngón tay người đẹp đang thêu

Dưới hoa bất chợt giọng kêu oanh vàng

Xót thương xuân ý mơ màng

Đường kim ngưng lặng, nói năng nghẹn lời!

-------------------

BÀI THƠ CỔ VỀ NGHỀ THÊU

Nhịp nhàng nhịp nhàng

tay trên – tay dưới

có vị hoàng đế băng hà

hoàng tử lên ngôi

ông nội mất

cháu đích tôn ra đời

nhịp nhàng nhịp nhàng

tay trên - tay dưới

 

-------------------------------- 

 

BÀI VÈ VỀ EM GÁI MỚI ĐẾN HỌC THÊU

Có khách từ mù biên phương

Chập chờn gió cát khói sương tìm về

Rút đôi sợi chỉ nguyện thề

 Tặng người tri kỷ bạn hiền xa quê

Từ ngày thêu lửa trên non

 Thêu mây thêu chữ lối mòn mù sương

Thượng huyền trăng cổ thêu tròn

Còn tôi chọn chỉ vị ngon chén trà

Thương em mặt trắng lưng dài

Ngón tay tháp bút thêu sai nhiều lần

Nơi này cỏ mọc đầy sân

Nơi kia lớp ngớp tấp gần, đá xa

Trăng ngồi góc núi thêu thơ

Mây qua đỉnh biếc thêu tờ kinh không

Thương ai tất cả dặm hồng

Đến đây lượm chút phiêu bồng về chơi

Cầu tâm lắt lẻo khó đi 

Bước qua Lạc Phố tâm đi bốn bề

Sao không vạch lối mà về

Một lần tao ngộ nơi này - nơi này XQ

 

.
.
.